Vind vrede in ’n wêreld van konflik: Lesse uit Jerusalem

Ons dink na oor ds. Marius Breytenbach se preek op Sondag 23 Maart 2025.

In die hart van Jerusalem, ’n stad waarvan die naam “grondslag van vrede,” beteken, staan ’n kerk wat ’n diepgaande verhaal vertel. Die Kerk van die Heilige Graf is gebou op die plek waar Jesus na bewering gekruisig en begrawe is.  Die kerk is verdeel in verskeie afdelings en word deur ses Christelike denominasies geadministreer. Elke vierkante sentimeter spasie is noukeurig afgemeet en word fel bewaak. ’n Leer op die tweede verdieping staan byvoorbeeld glo al 300 jaar lank op dieselfde plek weens ’n geskil oor wie die reg het om dit aan te raak.

Hierdie beeld dien as ’n kragtige metafoor vir die menslike toestand. Hoe dikwels raak ons, net soos hierdie denominasies, so vasgevang in ons eie belange en griewe dat ons die groter doel uit die oog verloor. Ons mag ons koppe skud vir sulke kleinlikheid, maar is ons werklik so anders?

Die verhaal van Jerusalem is ’n verhaal vir ons almal. Vir 3 000 jaar het hierdie stad meer vernietiging, lewensverlies en konflik beleef as enige ander plek op aarde. Tog dra dit steeds die naam “Stad van Vrede.” Hierdie paradoks nooi ons uit om dieper te kyk en ook ons eie harte en keuses te ondersoek.

Deur die geskiedenis heen het profete na Jerusalem gekom met waarskuwings en pleidooie vir verandering. Hulle het nie net gepraat oor vertroue in God nie, maar ook oor hoe gelowiges hul daaglikse lewens behoort te lei. Amos het oneerlike sakepraktyke in die mark veroordeel. Miga het opgekom vir kleinboere wat deur die rykes en magtiges van hul grond verdryf is. Hierdie profete het nie net abstrakte spiritualiteit verkondig nie; hulle het regstreekse onreg en die verval van die gemeenskap aangespreek.

Maar vanselfsprekend is daar nie na hulle geluister nie. Hoe kon ’n nasie andersins sy sekuriteit en welvaart verseker as te veel toegeeflikheid aan die armes se behoefes betoon word? Hoe kon die staat oorleef sonder strategiese alliansies en ’n sterk weermag? Dit het na sinvolle prioriteite gelyk.

Tog het die profete volgehou dat daar ’n ander weg is. Miga het dit pragtig opgesom toe hy gesê het dat God drie dinge vereis: om reg te doen, liefde en goedheid te betoon, en nederig met God te wandel. Dit is nie genoeg om net te doen wat vir ons reg lyk nie. Ons moet optree met liefde en deernis en ’n houding van nederigheid teenoor God handhaaf.

Hierdie boodskap is in ooreenstemming met Jesus se leringe. Toe Hy gekonfronteer is met die vrou wat in owerspel betrap is, het Hy daarop gewys dat geregtigheid meer is as net die letter van die wet. Vergifnis en medelye is noodsaaklike komponente van ware geregtigheid.

Terwyl ons nadink oor hierdie antieke wyshede, behoort ons ons eie lewens aan die hand daarvan te ondersoek. Wat is die dryfveer in ons keuses en besluite? Word ons hoofsaaklik aangedryf deur bevrediging – om te jaag na dit wat ons liefhet en geniet? Of deur ontevredenheid – om te reageer op dit wat ons verpes of vrees? Alhoewel hierdie menslike impulse natuurlik is, is daar ’n dieper vrede  vir ons beskikbaar.

’n Ou gesang gee pragtig uitdrukking hieraan:

“U lyding breek my trotse hart en rede; dit buig my neer, en skep in my u vrede; dit bring die heil wat my, Gods teëstander, tot vriend verander.”

Ons verkry hierdie innige vreedsaamheid deur die transformerende krag van Goddelike vrede en nié as gevolg daarvan om alles te kry wat ons wil hê, of deur al ons probleme uit te skakel nie. Dit verskyn dikwels op onverwagse oomblikke en plekke en dit breek deur ons sorgvuldig gekonstrueerde verdedigingsmeganismes en selfregverdiging.

Om hierdie vrede te ervaar, moet ons dalk van sommige sekerhede afstand doen. Ons moet dalk erken dat dit wat vir ons logies en reg gelyk het, eintlik God se werk in ons lewens en gemeenskappe kan verhinder. Dit kan ’n pynlike proses wees, maar ook bevrydend.

Die Lydenstyd, terwyl Paasfees naderkom, is die ideale tyd vir  selfondersoek. Dit is ’n tyd om onsself af te vra:

• Waaraan hou ek vas wat moet ek laat gaan?
• Wanneer was en is ek blind vir die behoeftes van ander?
• Hoe kan ek meer deernis en vergifnis in my lewe kweek?
• Hoe sou dit lyk as ek werklik nederig met God wandel?

Terwyl ons oor hierdie vrae peins, word ons genooi om onsself, ons medemens én die wêreld om ons in ’n nuwe lig te sien. Ons moet daadwerklik poog om verby oppervlakkige konflikte en griewe te kyk na die dieper verlange en vrese wat dit aandryf. Ons is geroepe om as bemiddelaars van versoening en heling in ons eie invloedsfere op te tree.

Dit beteken nie dat ons onreg ignoreer, of voorgee dat diep meningsverskille nie bestaan nie. Dit beteken eerder dat ons ons moeilikste probleme met ’n gees van nederigheid, deernis en openheid vir God se leiding benader.

Dink net hoe anders ons wêreld kon lyk as ons almal hierdie benadering sou volg. Wat as ons, in plaas daarvan om aan ons eie stuk grond in die “kerk” vas te klou, saamwerk om ’n ruimte te skep waar almal vrylik kan aanbid? Wat as ons ander nie as teenstanders om te oorwin, beskou nie, maar as medekinders van God, waardig aan liefde en respek, selfs in ons verskille?

Hierdie visie van vrede mag dalk onmoontlik lyk in ons verdeelde wêreld. Maar onthou, Jerusalem het 3 000 jaar se konflik oorleef, en is steeds ’n simbool van hoop. Die blote feit dat sy naam behoue bly – Stad van Vrede – is ’n getuienis van die blywende menslike verlange na versoening en harmonie.

Terwyl ons ons daaglikse lewens lei, kom ons dra hierdie visie met ons saam. Kom ons soek geleenthede om mure af te breek eerder as om dit op te bou. Kom ons beoefen vergifnis, selfs wanneer dit moeilik is. Kom ons kweek nederigheid en deernis in ons interaksie met diegene rondom ons.

En bowenal, kom ons bly vatbaar vir daardie onverwagte oomblikke van genade, wanneer God se vrede deur ons verdediging breek en ons van binne af verander. Want dit is in hierdie oomblikke dat ons ’n kykie kry van die ware stad van vrede – nie net ’n fisiese plek nie, maar ’n toestand van “om te wees”, waar geregtigheid, goedheid en nederigheid oorheers.

Mag ons almal die moed hê om hierdie vrede na te jaag.  Begin vandag,  waar jy ook al is.